Hain­bat arra­zoik piz­tu zuten mal­ga­xe herria­ren asmo inde­pen­den­tis­ta eta bul­tza­tu zuten matxi­na­da leher­tzea. Bate­tik, Biga­rren Mun­du Gerran arma­da fran­tse­sean engaia­tu­ta­ko mal­ga­xeak etxe­ra buel­tan ziren. Bes­te­tik, mugi­men­du aber­tza­leak borro­kan zeu­den eta elkar­te sekre­tuak ere mugi­men­duak egi­ten ari ziren. Gai­ne­ra, popu­la­zio indi­ge­na­ren bizi bal­din­tzak era­bat eska­sak ziren. 1947ko martxoa­ren 29an leher­tu zen Mada­gas­ka­rren Fran­tzia­re­ki­ko aska­pen borro­ka. Ehun­ka gizon eta ema­ku­me lan­tzak eta matxe­teak eskuan kos­tal­de­ko hiri txi­kiak eta plan­ta­zio era­so­tu zituz­ten. Kolono euro­pa­rrek ez zuten era­soa espero.

1978ko martxoa­ren 23an Ses­tao­ko Babcock&Wilcox-eko lan­gi­leek lan­te­gia oku­pa­tu zuten. Hor­ni­du­ra onda­su­ne­tan zen­tra­tu­ta­ko lan­te­gia zen, eta 1918. urtean zabal­du zene­tik, Ezke­rral­de­ko indus­tria ehu­na­ren par­te garran­tzitsua izan zen mul­ti­na­zio­nal esta­tu­ba­tua­rra. 1972tik aurre­ra enpre­sa­ren egoe­ra oker­tzen hasi zen. Hona­ko fak­to­reek erraz­tu zuten pro­ze­sua: finan­tza ara­zo partxea­tuek, pla­ni­fi­ka­zio fal­tak eta jar­due­ra­ren espe­zia­li­za­zio era­ba­te­koa. Gai­ne­ra, lan­gi­leak kudea­ke­ta­tik baz­ter­tu­ta zeu­den. Geren­tzia­ren utzi­ke­ria horren ondo­rioz, egoe­ra jasa­ne­zi­na bihur­tu zen eta ordain­ke­tak ber­tan behe­ra gera­tu ziren. Orduan lan­gi­leek mobi­li­za­zioak hasi zituz­ten. Beraien helburuak

Marie­lle Fran­co, Sozia­lis­moa eta Aska­ta­su­na Alder­di­ko (PSOL) zine­gotzia Rio de Janei­ron, 2018ko martxoa­ren 14an hil zuten. Itxu­ra guz­tien ara­be­ra, kri­men poli­ti­koa izan zen. Hil­ke­ta aurre­ra era­man zute­nak goi mai­la­ko tiratzai­leak ziren; exeku­zioa izan zela ez dago zalan­tza­rik; eta, ziur aski, gorro­to kri­me­na izan zen. Fran­co eza­gun bihur­tu zen Giza Esku­bi­deen eta ema­ku­meen, LGTB komu­ni­ta­tea­ren eta fave­le­ta­ko komu­ni­ta­teen esku­bi­deen defen­tsan aritzea­ga­tik. Rio de Janei­ron ger­ta­tu­ta­ko gehie­gi­ke­ria poli­zia­lak sala­tu zituen. Nor­tzuek hil zuten Marie­lle? Zer­ga­tik? Sus­moek segurtasun

1976ko martxoa­ren 3an poli­zia arma­tu espai­no­lak 5 lan­gi­le hil zituen Gas­tei­zen gre­ba oro­ko­rra­ren tes­tuin­gu­ruan. 1976ko urta­rri­la­ren 9an 6.000 lan­gi­le ingu­ruk haien lan-egoe­­ra hobetze­ko gre­ba hasi zuten. For­jas Ala­ve­sas enpre­san sor­tu zen pro­tes­ta, bai­na den­bo­rak aurre­ra egin aha­la, Gas­teiz oso­ko enpre­se­ta­ra zabal­du zen. Martxoa­ren 3an, hiru­ga­rren gre­ba oro­ko­rre­ra dei­tu zuten. Aurre­ko gre­ba oro­ko­rre­tan ez beza­la era­ba­te­ko jarrai­pe­na izan zuen lan­gi­le­ria­ren sek­to­re guz­tiak batu baitzi­ren. Gas­teiz­ko lan­gi­leek era­kutsi zuten euren anto­la­kun­tza gai­ta­su­na haz­ten ari zela. Gai­ne­ra, esta­tu oso­ko langileentzat

RAS­Da­ren alda­rri­ka­pe­na 1976ko otsai­la­ren 27an Saha­ra­ko Erre­pu­bli­ka Ara­biar Demo­kra­ti­koa alda­rri­ka­tu zen (RASD gaz­te­le­raz­ko siglen ara­be­ra). 80 Esta­tu baino gehia­gok erre­ko­no­zi­men­dua eman dio eta Afri­kar Bata­su­ne­ko kide da. Fron­te Poli­sa­rioa 1973ko maiatza­ren 10ean sor­tu zen Saha­ra­ren aska­ta­su­na lor­tze­ko asmoz. 1968an era­tu­ta­ko Saha­ra­ren Aska­pe­ne­ra­ko Mugi­men­dua era­kun­de poli­­ti­­ko-arma­­tua­­ren oinor­de­ko izan zen. 1970ean matxi­na­da piz­tu zen El Aaiu­nen. Orduan, espai­niar Legioa­ren tiroek hain­bat saha­rar jo zituz­ten. 1973ko maiatzean mili­tan­te inde­pen­den­tis­ta saha­ra­rren eta arma­da espai­no­la­ren arte­ko borro­kak hasi ziren. Nazio Batuek

1990eko otsai­la­ren 11an ate­ra zen espetxe­tik Rolih­la­la Nel­son Man­de­la Afri­ka­ko Kon­gre­su Nazio­na­le­ko (ANC) bes­te buru­za­gi batzue­kin bate­ra. 27 urte baino gehia­go pasa­tu zituen kar­tze­lan. 1940eko hamar­ka­dan ANCe­ko gaz­te­ria sor­tu zuen. Sinetsi­ta zegoen bide ez bio­len­toen bidez aparthei­da­ren sis­te­ma ez zute­la ordez­ka­tu­ko. Hori dela eta, 50eko hamar­ka­da erdial­de­tik aurre­ra alder­di­ko buru­za­giak horre­taz kon­ben­tzitzen saia­tu zen. ANCe­ko goi kar­gu­du­nak eta Hegoa­fri­ka­ko Alder­di Komu­nis­ta kon­tra ager­tu ziren arren, alder­di­ko bes­te kide batzue­kin bate­ra Man­de­lak Umkhon­to we Siz­we (MK)

XIX. men­dean poten­tzia kolo­ni­zatzai­leen intere­sek elkar topa­tu zuten Afri­kan. Beraien hel­bu­ru baka­rra Afri­ka­ko balia­bi­de natu­ra­lak era­bat ustiatzea zen. 1956an Ango­la­ko Herri Aska­pen Mugi­men­dua (MPLA, por­tu­ge­raz­ko siglen ara­be­ra) sor­tu zen Agos­tinho Neto­ren ingu­ruan. Lerra­tu Gabe­ko Herrial­deen Mugi­men­dua­ren eta Afri­ka­ko Bata­su­ne­ra­ko Era­kun­dea­ren babe­sa jaso zuen MPLAk. Aurre­ra­go Kubak eta SEBSk lagun­du­ko zuten. 1961eko otsai­lean MPLAk Luan­da­ko kar­tze­la era­so­tu zuen. Biga­rren era­so bat ere egin zuten, bai­na era­so biek porrot egin zuten. Luan­da­ko popu­la­zio zuriak men­de­ku har­tu zuen: poliziaren

1909ko urta­rri­la­ren 28an AEB­ko oku­pa­zioa amai­tu zen Kuban. Otsai­la­ren 1ean tro­pa yan­kiak irla­tik alde egi­ten hasi ziren eta api­ri­la­ren 1ean azke­ne­ko tro­pek han­ka egin zuten. Hala ere, Guan­ta­na­mo AEBn men­pe gera­tu zen gaur­daino. AEBk itsa­­so­n­tzi-basea jarri zuten 1903ko ekai­na­ren 2an Guan­ta­na­mon haren koka­pen estra­te­gi­koa­ga­tik eta Itsa­son­tzi Esta­zioe­ta­ra­ko Alo­kai­ruen Hitzar­me­na balia­tu­ta. Hitzar­men hori Platt Zuzen­ke­tan du oina­rria. Azke­ne­ko hori AEBk Kuba­ko kons­ti­tu­zioa­ri atxi­ki zio­ten zuzen­ke­ta da, zei­na­ren ara­be­ra AEBk Kuba­ri lurral­de­koak zein eko­no­mi­koak ziren kon­tze­sioak inposatu

1941eko ekai­na­ren 22an Ale­ma­niak Sobie­tar Bata­su­na inba­di­tu zuen. 1941eko aben­du­ra­ko argi zegoen gerra­ren nora­bi­dea ez zela Ale­ma­nia­ko Agin­te Nagu­siak buruan zeu­ka­na. Izan ere, Lenin­gra­dok eta Sebas­to­po­lek erre­sis­ten­tzian jarraitzen zuten ipar eta hegoal­dean, hurre­nez hurren. Horrek Mos­ku­ren kon­tra­ko ofen­tsi­ba eten­da utzi zuen. 1941eko uztai­la­ren 10ean Lenin­gra­do­ko defen­tsa­ri ekin zio­ten. Hiri­ko biz­tan­leek Agin­te Nagu­si Sobie­ta­rra­ren deial­dia­ri eran­tzun zio­ten eta indar guz­tie­kin ale­ma­nia­rren aurre­ra­pe­nen erre­sis­titzea­ri ekin zio­ten. Ema­ku­me, ume eta nagu­siek gotor­le­kuak erai­ki zituz­ten, lan­te­gie­tan armak eta teknologiak

Rosa Luxem­burg (1871−1919) Polo­nian jaio­ta­ko mili­tan­te komu­nis­ta eta femi­nis­ta izan zen. Teo­ria­la­ri mar­xis­ta oso gaz­te­rik poli­ti­za­tu zen: 15 urte­re­kin dagoe­ne­ko jar­due­ra klan­des­ti­noe­tan par­te har­tzen zuen. 1898an Ber­li­ne­ra alda­tu zen. Ale­ma­nia­ko Alder­di Sozial­de­mo­kra­tan mili­tatzen hasi zen. Bai­na alder­diak 1914ko gerra-aurre­­ko­n­­tuen alde boz­ka­tu zue­nean, Cla­ra Zet­­kin-ekin bate­ra egoe­ra sala­tu eta gerra­ren aur­ka­ko kan­pai­na egi­ten hasi ziren gerra inpe­ria­lis­ta zela iritzi­ta. 1916an Luxem­burg eta Zet­kin Karl Lieb­k­­nech-ekin bate­ra Espar­ta­kis­ten Liga sor­tu zuten. 1919ko urta­rri­la­ren 1ean Liga Espar­ta­kis­ta beste