Tan­to Ota­ño como Ige­ra­te­gi, dete­ni­dos por la Guar­dia Civil denun­cian tor­tu­ras y malos tratos

Iña­ki Ige­ra­te­gi e Inaxio Ota­ño «Ttint­to», dete­ni­dos el mar­tes por la Guar­dia Civil en Andoain, denun­cia­ron tor­tu­ras y malos tra­tos duran­te el perío­do de inco­mu­ni­ca­ción en depen­den­cias de la Guar­dia Civil.

Ambos dete­ni­dos pasa­ron por el des­pa­cho del juez Velas­co, que es don­de hicie­ron la denun­cia de totu­ras. Iña­ki Ige­ra­te­gi rela­tó haber sufri­do lar­gos inte­rro­ga­to­rios des­de el pri­mer momen­to del arres­to, e indi­có que los agen­tes le obli­ga­ban a apren­der­se de memo­ria lo que tenía que tes­ti­fi­car. Según su tes­ti­mo­nio, los pro­pios guar­dias civi­les corre­gían y aña­dían los pun­tos que el dete­ni­do no había inclui­do fren­te al abo­ga­do de oficio.

Entre los malos tra­tos denun­cia­dos por Ige­ra­te­gi están el haber sido obli­ga­do a per­ma­ne­cer sin dor­mir duran­te más de 40 horas y todo tipo de ame­na­zas, entre ellas, la de sufrir veja­cio­nes sexua­les. Todo ello fue pues­to en cono­ci­mien­to del juez Velasco.

Ota­ño tam­bién tras­mi­tió al magis­tra­do haber sufri­do tor­tu­ras. El andoain­da­rra rela­tó que los guar­dias civi­les le pro­pi­na­ron gol­pes en los tes­tícu­los y en otras par­tes del cuer­po des­de el pri­mer ins­tan­te del arres­to. Ade­más, decla­ró haber nota­do cómo los agen­tes pre­pa­ra­ban una masa que lue­go que­ma­ban y le obli­ga­ban a inha­lar. No pudo ver­la ya que los guar­dias civi­les le man­te­nían con un anti­faz cubrién­do­le el ros­tro. Esta sus­tan­cia le habría pro­du­ci­do mareos, pér­di­da del equi­li­brio y un inten­so frío en las manos. Inclu­so lle­gó a tener la sen­sa­ción de que le intro­du­cían algo en el ano, des­pués de bajar­le los pan­ta­lo­nes a la fuerza.

Tras denun­ciar ante el juez haber sido dro­ga­do, el pro­pio Ota­ño soli­ci­tó un aná­li­sis de san­gre, que fue acep­ta­do por Velas­co. El ana­li­sis se le ha rea­li­za­do en un hos­pi­tal espa­ñol de Madrid.

Tras escu­char esta denun­cia, el magis­tra­do orde­nó subir a decla­rar nue­va­men­te a Ota­ño para pre­gun­tar­le si se rati­fi­ca­ba en su decla­ra­ción, advir­tién­do­le de que el «fal­so tes­ti­mo­nio» con­tra agen­tes públi­cos cons­ti­tu­ye un deli­to. No obs­tan­te, el andoain­da­rra man­tu­vo su versión.

Los abo­ga­dos defen­so­res denun­cia­ron que el juez ni siquie­ra ha res­pon­di­do al reque­ri­mien­to rea­li­za­do en el momen­to de la deten­ción para poner en mar­cha un pro­to­co­lo que garan­ti­ce los dere­chos de los arrestados.

Tor­tu­ra­ren laz­tu­ra, Ota­ño eta Ige­ri­te­gi­ren testigantzetan

Iña­ki Igerategi

«Nekea eta dar­da­ra gai­ne­ra zetoz­ki­dan, ezin nuen gehiago»

«Atxi­lo­ke­ta aste­le­hen gauean izan zen. Tolo­san, lan­to­kian, Tolo­sa­ko Bon­be­ro par­kean. Tin­brea jo zuten, eta atea ire­ki nue­nean bi guar­dia zibil iku­si nituen, uni­for­ma­tu­ta. Nire ize­na­ga­tik gal­de­tu zuten, eta ni nin­tze­la esan nie­nean espo­sak jarri eta patrol batean sar­tu nin­du­ten (…) Etxe­ko ata­rian etxean noiz sar­tu zain geun­de­la, bi guar­dia zibil gehia­go eto­rri ziren, uni­for­me­rik gabe eta zera esan zida­ten: «No te vas a comer nada de lo que no hayas hecho, pero lo que has hecho te lo vas a comer sí o sí. Sabe­mos lo que tie­nes, pero tú tie­nes que rati­fi­car­lo. Ni tu mujer ni tus hijos tie­nen por qué sufrir. Qui­zás ten­ga­mos que dete­ner a tu mujer» (…) Hemen­dik aurre­ra kotxe nor­mal batean sar­tu nin­du­ten. Estu-estu gin­doa­zen atze­ko hiru­rak. Belau­nak bula­rra­ren kon­tra jarri ziz­ki­da­ten, makur­tu­ta zeha­ro eta beraiek nire gai­nean (…) Mehatxuak eten­ga­beak ziren: astin­du egin­go nin­du­te­la, gida­ria atze­ra pasa­ko zela, askoz indar­tsua­goa zela (…) Azke­nean Madri­le­ra iritsi ginen: kotxe­tik ate­ra, eta entzu­te­gi­ra joan nin­tzen arte har­tu nuen pos­tu­ra harra­ra­zi zida­ten: burua behe­ra eta begiak itxi­ta (…) Ze tor­tu­ra kla­se eza­gutzen nituen gal­de­tu zida­ten. Esa­te­ko. Ondo­ren, tor­tu­ra­tuak izan diren nire lagu­nen ize­nak botatze­ko. «Se te olvi­da éste». «Al final, serás de los que nos rom­pen las bol­sas. Cla­ro, al ser bom­be­ro.… Ten­dre­mos que pasar a otras cosas.… Vas a pro­bar todas» (…) Seku­la­ko oihuak entzu­ten ziren ondo­ko gelan. Esa­ten zuten ondo­ko gela­koa eroa zegoe­la. Nekea eta dar­da­ra gai­ne­ra zetoz­ki­dan eta ezin nuen gehia­go zutik aguan­ta­tu mugi­tu gabe (…) Bat-batean txis­tua ezin tra­ga­tu gera­tu nin­tzen. Ahoa guz­tiz lehor­tu zitzai­dan, momen­tu bate­tik bes­te­ra. Gero eta poli­kia­go hasi nin­tzen hitz egi­ten, oso den­bo­ra gutxian oso azkar egin nuen behe­ra, gero eta neka­tua­go, itzal­tzen… «¡Imbe­cil!! habla más alto». Gero, bera­ri garra­si­rik ez egi­te­ko esan zidan. Ez nekien garra­si­ka edo ahotsik gabe ari nin­tzen (…) Ezin nuen hitz egin eta lo har­tu nue­la uste dut. «Des­pier­ta» esan zida­te­la­ko, bai­na zehaz­ki ezin­go nuke jakin lo har­tu nuen edo konor­tea gal­du nuen. (…) Foren­tsea­ren­ga­na era­man nin­du­ten biga­rre­nez. Oso gaiz­ki iku­si nin­duen eta tra­tua­ri buruz gal­de­tu zidan. Ez nin­tzen ezer esa­te­ra ausar­tu eta ez gal­detze­ko eska­tu nion (…) Bi edo hiru aldiz gehia­go ate­ra nin­du­ten gela har­ta­ra, ondo ikas nezan (…) Azke­ne­ra­ko ondo-edo ika­si­ko nuen eta sari­tu egin nin­du­ten: Sagar bat. Dekla­ra­zio poli­zia­la esan beza­la joan zen. Pres­ta­tu genuen eran­tzu­nen bat ahaz­ten bazitzai­dan, ins­truk­to­reak gal­de­tu egi­ten zidan. Ofi­zioz­ko abo­ka­tuak harri­tu­ta egin ziz­ki­dan gal­de­ra batzuk eta tira­bi­ran ibi­li zen ins­truk­to­rea­re­kin. (…) Epai­leak ez zidan nire abo­ka­tua­re­kin hitz egi­ten utzi».

Inaxio Ota­ño

«Emaz­tea ber­ta­ra eka­rri eta bortxa­tu­ko zute­la esa­ten zidaten»

«Aste­le­hen Gaue­ko hama­biak alde­ra atea jo zuten etxean. Guar­dia Zibi­la zen (…) Nik eran­tzun nien epai­lea­ren aurrean baka­rrik dekla­ra­tu­ko nue­la. Eran­tzun horrek asko hase­rre­tu zituen. «Como te estás por­tan­do mal…» anti­fa­za jarri eta potroe­tan 3 – 4 gol­pe eman ziz­ki­da­ten. Mehatxuak egi­ten ziz­ki­da­ten (…) Madri­le­ra iris­tean zie­ga batean sar­tu nin­du­ten. Ondo­ren, astear­te eguer­dia izan­go zela uste dut, nire zie­ga­tik ate­ra eta bes­te gela bate­ra era­man nin­du­ten (…) Lehen­go gal­de­ke­ta saio hau 2 – 3 ordu­koa izan zen. Anti­fa­za begie­tan, den­bo­ra guz­tian zutik(…) Biga­rren gal­de­ke­ta izan zen gogo­rre­na. Astear­te­ko arratsal­de­ko 20.00ak ingu­ruan hasi eta asteaz­ken goi­ze­ko 6.00etan amai­tu zen gutxi gora­behe­ra. Anti­fa­za begie­tan eta hamar ordu haie­ta­ko den­bo­ra gehie­na zutik (bi aldiz baka­rrik utzi zida­ten eser­tzen). Kol­peak ema­ten ziz­ki­da­ten bula­rral­dean, biz­ka­rrean eta barra­bi­le­tan, ez oso gogor, modu kon­tro­la­tu batean. Barra­bi­lak estutzen ziz­ki­da­ten. Mehatxuak egi­ten ziz­ki­da­ten emaz­tea­re­kin, hau­rre­kin,.… dekla­ra­zioa ados­tuz gero, hobe­to ate­ra­ko nin­tze­la. (…)Emaz­tea ber­ta­ra eka­rri eta bortxa­tu­ko zute­la esa­ten zida­ten (…) Ez dakit zein momen­tu­tan, sudu­rre­tik usain bere­zi bat naba­ri­tu nuen. Ahoa itxi­ta edu­ki nuen den­bo­ra guz­tian, ezer esan edo eran­tzun nahi ez nie­la­ko, eta horre­ga­tik, sudu­rre­tik arnas­ten nue­nez, usain bere­zia, pikan­te usai­na beza­la naba­ri­tu nuen. Masa modu­ko bat egi­ten zuten eta sudu­rra­ren aurrean jar­tzen zida­ten. Su ema­ten zio­ten eta bereha­la zer­bait bere­zia arnas­ten ari nin­tze­la naba­ritzen nuen. Hona­ko ondo­rio hauek naba­ri­tu nituen: ner­bio­ak, han­kak ezin nituen gel­di­rik edu­ki, ore­ka gal­du nuen eta eskuak eta besoak oso hotz naba­ritzen nituen. Bes­te une batean, «bús­ca­le la vena», esan zion batek bes­tea­ri. Bien artean besoa eutsi zida­ten eta zai­na­ren ingu­ruan pintxa­zo txi­ki bat naba­ri­tu nuen. (…). Elek­tro­doak jar­tze­ko simu­la­zioa ere egin zida­ten. Bes­te une batean, gal­tzak inda­rrez jaitsi ziz­ki­da­ten eta makur­tu­ta jarri nin­du­ten. Ipur­di­ko zulo­tik arkatza edo boli­gra­foa­ren pun­ta izan zite­keen zer­bait sar­tu zida­ten (…) Eskuak atzean jarri eta pol­t­sa bat ema­ten zida­ten bi eskue­kin eus­te­ko. Lurre­ra eror­tzen bazen, «pol­tsa­re­na» egin­go zida­te­la mehatxu egi­ten zidaten».